św. Rafał Kalinowski
Powstaniec, pedagog, kapłan
Postać Świętego, którego czyny dokonane w mieście nad Skawą były dopełnieniem ziemskich Jego zasług, nie jest u nas, mimo wszystko, najlepiej znaną i należycie docenianą w opracowaniach przeszłości Nadskawia. Dlatego też właśnie tutaj pozwalamy sobie przypomnieć kilka najważniejszych faktów z żywota świątobliwego męża i wielkiego patrioty.
Józef Kalinowski urodził się 1 września 1835 roku w Wilnie, jako potomek rodziny ziemiańskiej. Jego ojciec, Andrzej, był w litewskiej stolicy dyrektorem Instytutu Szlacheckiego. Po śmierci matki opiekę nad Józefem i Jego rodzeństwem sprawowała kolejna małżonka ojca - Zofia z Puttkamerów, córka Maryli Wereszczakówny, osoby blisko związanej z Adamem Mickiewiczem. Podobnie jak bracia, Józef otrzymał staranne wykształcenie, kończąc petersburską (wojskową) Akademię Inżynieryjną w stopniu porucznika. W 1859 roku pracował przy budowie linii kolejowej Odessa-Kursk. Później jako oficer carski przebywał w brzeskiej twierdzy. W roku 1863 zabiegał o dymisję, z uwagi na stan zdrowia. Styczeń tegoż roku przyniósł wybuch Narodowego Powstania. Konstanty Kalinowski był Komisarzem Rządu Narodowego, zaś Józef został naczelnikiem Wydziału Wojny na Litwie. Po klęsce powstania (1864) Józef poddany sądom wojskowym otrzymał wyrok śmierci, zamieniony następnie na 10-letnią syberyjską katorgę. Do roku 1872 przebywał w Usolu pod Irkuckiem. Opiekował się młodzieżą zesłanych tam rodzin, pracował w szkółce parafialnej ks. K. Szwernickiego. Współpracował także z polskim badaczem Syberii nad jeziorem Bajkał - Benedyktem Dybowskim. Po powrocie do kraju był wychowawcą księcia Augusta Czartoryskiego (syna Adama - wybitnego polityka polskiej emigracji na Zachodzie). Jego podopieczny wkrótce wstąpił do Zgromadzenia ks. ks. Salezjanów.
W roku 1877 Józef Kalinowski wstąpił do karmelitańskiego nowicjatu w Grazu (Austria), a w roku 1882 w Czernej k./Krakowa, przez posługę bpa Albina Dunajewskiego przyjął święcenia kapłańskie i zakonne imię - Rafał. Rychło też został przełożonym Zgromadzenia zakonnego w tej podkrakowskiej miejscowości (istniejącego tu od 1644 roku). Kiedy władze zakonu w roku 1892 zadecydowały o utworzeniu placówki w Wadowicach, jej organizację powierzono o. Rafałowi. Kandydaci do życia w regule karmelitańskiej oraz ich opiekunowie zamieszkali w budynku mieszczącym się w Wadowicach przy ulicy Wojska Polskiego 24 (dom Foltinów). Ojciec Rafał, powierzając swemu patronowi - Józefowi, zamierzone dzieło, podjął się trudu budowy klasztoru i świątyni na wzgórzu nad Wadowicami. Był to rok 1897. Znana wielu świątynia mieści dziś relikwie św. Rafała, upamiętnienie św. Teresy, zaś klasztor - celę zamieszkiwaną do śmierci przez przeora, który tu właśnie dokonał ziemskiego żywota w dniu 15 listopada 1907 roku „rodząc się dla Nieba”.
Św. Rafał opublikował ok. 100 artykułów, pozycji kronikarskich tyczących Karmelu, broszur. Biegle władał łaciną oraz językami rosyjskim, niemieckim, francuskim i angielskim.
Św. Józef, Rafał Kalinowski stanowi znaczący wzór dla współczesnych w postawie patrioty i Bożego Sługi. Ciało zmarłego w Wadowicach przełożonego zakonu przewieziono do Czernej. Od 1937 roku spoczywa ono w kaplicy pw. św. Jana od Krzyża, w pobliżu łaskami słynącego obrazu Matki Bożej Szkaplerznej (Matka Boża Śnieżna z rzymskiej świątyni - XVIII w.).
Beatyfikacja o. Rafała nastąpiła w 1983 roku na krakowskich Błoniach, zaś kanonizacja w roku 1992 w Rzymie - za sprawą Jego Świątobliwości Jana Pawła II - Wadowiczanina - Karola Wojtyły, który podczas jednego z wielu spotkań z karmelitami powiedział: „... Karmelitów bosych znam od dziecka (...). W waszym kościele w Wadowicach korzystałem owocnie z sakramentu pokuty, sakramentu pojednania. Chodziło się zawsze z radością do tego kościoła, położonego nieco >na górce<, aby się wyspowiadać (...). Wasze świadectwo pozostawiło niezatartą pieczęć na całe moje życie (...). Brakowało niewiele, abym i ja był jednym z was...”.
I tak jak korzystał Papież, wielu z nas - wadowiczan i mieszkańców okolicznych wiosek - korzysta z owoców sakramentów w tej świątyni, górującej nad miastem. Świątyni, która jest dziełem rąk i doczesnego żywota o. Rafała.
A przez to, chociaż z urodzenia nie był wadowiczaninem, w pełni zasługuje na swoje miejsce pośród znanych i mniej znanych z grodu nad Skawą.
